Η “παρθένος” Αμαλία και ο “ανίκανος” Όθων της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ

ΑτΚ , 15-02-09

Ερχόμενη στην Ελλάδα ως σύζυγος του Βασιλιά Όθωνα το 1837 ,η βασίλισσα Αμαλία , θα μπορούσε ίσως να φανταστεί ίντριγκες και συνωμοσίες εις βάρος του θρόνου. Πράγματι, η ίδια γλύτωσε από


την εναντίον της δολοφονική απόπειρα ενός φοιτητή των Εξαρχείων, και μαζί με τον άντρα της αναγκάστηκε να φύγει οριστικά από την Ελλάδα το 1862, μετά την αντιοθωνική εξέγερση. Αυτό που με τίποτα δεν θα μπορούσε να φανταστεί ερχόμενη στην Αθήνα, ήταν πως , όχι απλώς θα έμενε άτεκνη, αλλά πως θα τη συνόδευε ως τον τάφο της η φήμη της «παρθένου» και πως, μέχρι και τις μέρες μας, θα συνεχιζόταν η άλλη φήμη, εκείνη που ήθελε τον βασιλιά Όθωνα σεξουαλικά ανίκανο.

Το σίγουρο είναι πως η ατεκνία του πρώτου βασιλικού ζεύγους των Ελλήνων επηρέασε αναπόφευκτα το ρου της νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας. Πέραν δηλαδή του κοινωνικού «στίγματος» που δημιουργούσε η ατεκνία σε ένα ζευγάρι καθώς η έλλειψη παιδιών θεωρείτο κατάρα ή συνέπεια αμαρτίας, η ίδια η λαϊκή κοινή γνώμη αντιμετώπιζε με έντονο σκεπτικισμό το ζήτημα της απουσίας Έλληνα διαδόχου του θρόνου, κοιτώντας για μια «λύση» στο πρόσωπο αυτού που έβλεπαν ως ενσαρκωτή της μεγάλης Ιδέας του Ελληνισμού:του Όθωνα. Επιπλέον, την αδυναμία εξεύρεσης διαδόχου προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν με διάφορους τρόπους, οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής.

Και επειδή, το ιστορικό χρέος δεν (θα πρέπει να) είναι ξένο προς την επιστήμη και την ηθική της τελευταίας, η σύζευξη του (ιστορικού)χρέους και της (επιστημονικής)ηθικής ήταν που ώθησε τρεις διακεκριμμένους ιατρούς, τον Λάζαρο Βλαδίμηρο (μαιευτήρα γυναικολόγο) , Αριστείδη Διαμαντή( κυτταρολόγο) και Γιώργο Ανδρούτσο (ουρολόγο)να συγγράψουν από κοινού το βιβλίο «Το αίτιο ατεκνίας της βασίλισσας Αμαλίας», αποκαθιστώντας την ιστορική αλήθεια βάσει των επιστημονικών γνώσεων –τους και της με σύγχρονους επιστημονικούς όρους ανάγνωσης της διαθέσιμης ,σχετικής με το θέμα ιατρικής βιβλιογραφίας.

Έτσι, 134 ολόκληρα χρόνια μετά το θάνατο της βασίλισσας που ετάφη με την παραδοσιακή ελληνική φορεσιά, την περίφημη στολή στην οποία έδωσε και το όνομα της, ο Έλληνας αναγνώστης πληροφορείται χάρη στους τρεις αυτούς επιστήμονες την αλήθεια. Για ποιον λόγο δεν «εκβλάστησε η βασιλική πορφυρίς»; Η αλήθεια είναι πως ούτε ο Όθων ήταν σεξουαλικά ανίκανος, ούτε η Αμαλία (γνωρίζουμε αν θα ήταν) στείρα. Ο λόγος της ατεκνίας της οφείλεται στη συγγενή απλασία ή αγενεσία του κόλπου της. Απλούστερα: η βασίλισσα δεν είχε καν κόλπο, με αποτέλεσμα να της είναι επώδυνη η επιτυχής συνουσία, πολύ περισσότερο, να είναι ανέφικτη η σύλληψη παιδιού. Οι γιατροί της εποχής όμως, δεν γνώριζαν για τη συγκεκριμένη διαμαρτία, τη δυσπλασία δηλαδή αυτή, και διερμήνευαν ό,τι ανατομικό πρόβλημα παρατηρούσαν στην Αμαλία ως «στενότητα του κόλπου» ενώ στην πραγματικότητα αυτός απουσίαζε!

Είναι δε εντυπωσιακή η διατύπωση που χρησιμοποιούν οι τρεις συγγραφείς σχετικά με το εφικτό της διάγνωσης κατά την ιστορική εκείνη περίοδο: «Η αποδοχή από την επιστήμη των μέσων του 19ου αιώνα ότι η βασίλισσα έπασχε από έλλειψη κάποιου οργάνου, δηλαδή ήταν στιγματισμένη, ήταν εντελώς απαγορευτική όχι μόνο ως διαγνωστική σκέψη, αλλά και ως κοινωνική συμπεριφορά». Παράλληλα, επισημαίνεται ότι η βασίλισσα ακολουθούσε την –παραδοσιακή για τα τότε δεδομένα- θεραπεία των σπόγγων με σκοπό την επίτευξη της διαστολής του κόλπου της, ακριβώς επειδή οι αυλικοί της ιατροί είχαν οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι ο κολεόσπασμος που τη βασάνιζε κατά τη σεξουαλική συνεύρεση ήταν αποτέλεσμα της κολπικής στενότητας.

Στο καλαίσθητο αυτό βιβλίο των ιατρικών εκδόσεων «Ζήτα», οι συγγραφείς σμιλεύουν την ιστορική αλήθεια καταφεύγοντας στην υπενθύμιση και κατάδειξη της αλληλογραφίας των ιατρών των ανακτόρων και των διπλωματών της εποχής (που ενδιαφέρονταν να αναφέρουν στους βασιλείς τους ως εκπρόσωποι των Μεγάλων Δυνάμεων για την πιθανότητα διαδοχής στον ελληνικό θρόνο), ενώ τονίζουν τη σημασία των 4 ανατομικών σχεδιαγραμμάτων του αυλικού ιατρού Νικολάου Κωστή. Τα σχεδιαγράμματα αυτά παρουσιάζουν τα όργανα της πυέλου της Αμαλίας και οι συγγραφείς αναρωτιούνται: « Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι οι Γερμανοί και οι Έλληνες ιατροί που παρακολουθούσαν το βασιλικό ζεύγος για πρόβλημα ατεκνίας, γνώριζαν τη σεξουαλική ανικανότητα του Όθωνα και ασχολήθηκαν παρ όλα αυτά με την ανατομία της γυναικείας πυέλου;»

Αυτονόητος αλλά και βαθιά ανθρώπινος ο επίλογος του βιβλίου από τη γραφίδα τριών γιατρών, δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητος από τον αναγνώστη του εικοστού πρώτου αιώνα: «…Περισσότερο όμως άτυχοι στάθηκαν, γιατί στις πιο κρυφές τους στιγμές, τις πιο ανθρώπινες, μακριά από αυλικά πρωτόκολλα και κυβερνητικές ευθύνες, <ο Όθωνας και η Αμαλία>δεν μπόρεσαν να χαρούν τον έρωτα».